Baksteen kan op de volgende vier manieren worden ingedeeld:
Naar vormmethode
- Handvormsteen. Vijf bezande kanten en één afgesneden vlak. Onregelmatig oppervlak, gekenmerkt door een aantal plooien en nerven.
- Vormbaksteen. Vijf bezande kanten en één afgesneden vlak. Regelmatig oppervlak.
- Strengperssteen. Kan aan drie kanten bezand zijn, strakke vorm met snijvlakken. Alleen deze steen kan geperforeerd zijn.
- Stempelperssteen. De klei wordt machinaal in stalen vormen geperst waardoor een strakke steen ontstaat. De steen is te herkennen aan een fabrieksstempel die in de steen is gedrukt. Voor een zeer harde en dichte steen (vuurvaste stenen) kan een vormbaksteen of strengperssteen ook nageperst worden door een stempelpers.
Holle strengperssteen: perforatiegraad (percentage holle ruimte in een steen) meer dan 20%.
Geperforeerde strengperssteen: perforatiegraad tussen de 15 en 20%.
Normale strengperssteen: perforatiegraad minder dan 15%.
Verblendsteen: strengperssteen van fijn klei met doorlopende grote gaten in de hoogte van de steen. Verblendsteen wordt meestal uitgevoerd in heldere kleuren zoals geel, rood en wit en vaak geglazuurd. Toepassing voor siermetselwerk in minder glad en nauwkeurig uitgevoerd metselwerk.
Geglazuurde stenen: baksteen met een dun glasachtig laagje. Ook wel een verglaasde steen genoemd.
Naar toepassingsgebieden
De NEN 2489 onderscheid drie toepassingsgebieden:
- Binnenmuren (A klasse)
- Buitenmuren (B klasse)
- Zwaar belaste binnen- en buitenmuren (C klasse)
Binnen deze drie klassen worden een aantal gebruiksklasse onderscheiden, zie onderstaande tabel.
Tabel 3 NEN 2489 (klik op de tabel voor een vergroting)
Oude kwaliteitsindeling van baksteen
Is vanaf 1976 vervangen door tabel 3 NEN 2489 (zie bovenstaande tabel). De oude benamingen worden echter in de praktijk nog steeds in taalgebruik gebruikt.
| Kwaliteit |
volumieke masse in kg/m3 |
kleinste drukvastheid van 10 proefstukken in N/mm2 |
grootste wateropneming van 5 proefstenen, in volumepercenten |
| gemiddeld |
individueel |
gemiddeld |
individueel |
metsel-
klinker |
A |
kelderklinker (B5) |
2100 |
40 |
35 |
20 |
23 |
| B |
trasraamklinker (B4) |
2100 |
35 |
30 |
24 |
28 |
| C |
gevelklinker (B3) |
2100 |
35 |
30 |
niet voorgeschreven |
| |
| metsel-steen |
D |
hardgrauw (B2) |
1900 |
25 |
20 |
niet voorgeschreven |
| E |
boerengrauw (B1) |
1700 |
15 |
12,5 |
| F |
rood |
1700 |
10 |
7,5 |
Naar afmetingen
Formaten van baksteen vastgelegd in de NEN 2489
Overige formaten van baksteen met aantal stenen per m2 halfsteensmuur
Nederland
| Benaming |
Afmeting in mm |
Circa
aantal/m2 |
Liter mortel
halfsteensverband |
| Waalformaat |
210-100-50 |
76 |
23 |
| Waaldikformaat |
210-100-65 |
61 |
19 |
| Vechtformaat |
210-100-40 |
91 |
26 |
| Rijnformaat |
180-87-41 |
94 |
21 |
| Rijnformaat drieling |
175-187 x 84-90 x 44-48 |
94 |
|
| IJsselformaat |
160-78-41 |
118 |
21 |
| Hilversums formaat |
225-105-42 |
82 |
|
| Dordtse steen |
180-88-43 |
99 |
|
| Gendtse steen |
155-72-53 |
96 |
|
| Goudse steen |
155-72-53 |
96 |
|
| Limburgse steen |
240-120-65 |
53 |
|
| Brabantse steen |
180-88-53 |
84 |
|
| Friese drieling |
184-80-40 |
103 |
|
| Friese mop |
217-103-45 |
80 |
|
| Groninger steen |
240-120-60 |
57 |
|
| Romeins formaat |
240-115-42 |
77 |
|
| Lilliput I |
160-75-35 |
131 |
22 |
| Lilliput II |
150-70-30 |
156 |
|
| Kathedraal I |
240-115-65 |
53 |
|
| Kathedraal II |
270-105-55 |
55 |
|
| Kloostermop I |
280-105-80 |
38 |
15 |
| Kloostermop II |
320-130-80 |
34 |
|
| F5 |
230-110-57 |
62 |
|
België
| Benaming |
Afmeting in mm |
Circa aantal/m2 |
| Boerkens |
180-85-65 |
70 |
| Superboerkens |
180-85-90 |
53 |
| Booms |
175-82-50 |
90 |
| Brussels |
195-95-65 |
66 |
| Brabant |
200-95-60 |
68 |
| Charleroi |
210-100-65 |
61 |
| Kustformaat |
200-90-65 |
63 |
| Moduul |
190-190-50 |
84 |
| Moduul |
190-90-57 |
75 |
| Moduul |
190-90-65 |
67 |
| Moduul |
190-90-90 |
50 |
| Moduul |
190-140-90 |
|
Duitsland
| Benaming |
Afmeting in mm |
Circa aantal/m2 |
| DF |
240-115-52 |
65 |
| NF |
240-115-71 |
50 |
| RF |
250-120-65 |
51 |
| 2 DF |
240-115-113 |
33 |
| 3 DF |
240-175-113 |
33 |
| sv DF |
240-52-52 |
65 |
| sv NF |
240-52-71 |
50 |
| sv RF |
250-52-65 |
51 |
| Romeins |
240-115-40 |
|
| Oldenburger |
220-105-52 |
70 |
| Hamburger dik |
220-105-65 |
58 |
| Hamburger dun |
220-105-55 |
67 |
| Kieler dik |
230-110-65 |
56 |
| Kieler dun |
230-110-55 |
64 |
| Gr. Klooster |
285-135-85 |
36 |
| Kl. Klooster |
280-135-65 |
46 |
| Duits 8 zoll |
195-92-50 |
85 |
Engeland
| Benaming |
Afmeting in mm |
Circa aantal/m2 |
| Country Manor Stock |
215-102,5-65 |
58 |
| Yellow Multi Stock |
215-102,5-65 |
58 |
| Yellow Stock |
215-102,5-65 |
58 |
| Red Stock |
215-102,5-65 |
58 |
| Red Multi Stock |
215-102,5-65 |
58 |
Scandinavië
| Benaming |
Afmeting in mm |
Circa aantal/m2 |
| Deens NF |
230-110-55 |
64 |
| Deens Munke Klooster |
290-140-90 |
34 |
| Zweeds NF |
250-120-65 |
51 |
| Noors |
230-110-65 |
56 |
Meer formaten en materiaalverbruik: KNB
Naar vorstbestandheidsklassen volgens BRL1007
Vorstbestand-
heidsklasse |
Aanbevolen toepassingen |
| A |
Uitsluitend daar, waar het produkt niet meer dan vochtig kan worden, dan wel daar waar geen vorstinwerking hoeft te worden verwacht. Bij winterse omstandigheden dient op het tasveld en tijdens de bouw met de bijzondere gevoeligheid rekening te worden gehouden.
|
| B |
Producten met goede droogeigenschappen (niet fijnporeus en niet dampremmend afgewerkt), uitsluitend daar waar door oriëntatie (niet-regenzijde) en/of door beschermende maatregelen (overstek e.d.) het vochtaanbod beperkt blijft. Slechts onder deze omstandigheden is spouwisolatie toegestaan. Bij producten met minder goede droogeigenschappen (fijnporeus, dampremmend afgewerkt) dient geheel van spouwisolatie te worden afgezien.
|
| C |
Producten met goede droogeigenschappen (niet fijnporeus en niet dampremmend afgewerkt) kunnen worden toegepast op de regenzijde en met spouwisolatie, dan wel in bergingen e.d. Toepassing in het horizontale vlak, in niet adequaat afgedekte schoorstenen, borstweringen en tuinmuren moet worden vermeden.
|
| D |
Producten geschikt voor alle toepassingen
|
Bron tabel: KNB Baksteen
Lambda-waarde metselwerk (inclusief voegen)
| Soortelijk gewicht Kg/m³ |
λreken binnentoepassingW/m.K |
λreken buitentoepassing W/m.K |
| Baksteen 1800 |
0,821 |
1,108 |
| Baksteen 1900 |
0,895 |
1,208 |
| Baksteen 2000 |
0,955 |
1,289 |
| Baksteen 2100 |
1,029 |
1,389 |
| Baksteen 2200 |
1,104 |
1,490 |
Bron: NPR 2068
|
